BÜYÜKÇEKMECE AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI MERKEZİ

Protetik Diş Tedavisi

Protezler, ağızda çeşitli nedenlerden dolayı kaybedilen dişlerin çiğneme, konuşma gibi fonksiyon ihtiyaçlarının ve estetik görüntünün yeniden hastaya kazandırılması amacıyla hazırlanan vücuda dışarıdan takılan hareketli ya da hareketsiz tüm yapay materyallerdir. Bu uygulamaları yapan bilim dalına Protetik Diş Tedavisi adı verilir. Bu amaçla yitirilen dudak, yanak desteği, konuşma ve çiğneme fonksiyonu düzeltilip ve estetik görüntü geri kazandırılır. Eksik ya da harap olmuş dişlerle yaşamak zorunda kalıp çiğneyeme fonsiyonunu yerine getiremeyen ve estetik görünümleri nedeniyle psikolojik açıdan sıkıntı yaşayan bireylerin ihtiyaçları karşılanır. Protezlerle insanların yaşam kalitesinin yükseltilmesi amaçlanır.

PROTEZ ÇEŞİTLERİ

Sabit Protez (Kuron ve Köprü)

Çürük veya travmaya bağlı olarak aşırı madde kaybına uğramış tek dişin üzerine kaplanarak estetik ve fonksiyonun yeniden kazandırılması için yapılan sabit protezlere kuron denilir. Bir veya birden fazla diş eksikliğinin olduğu durumlarda komşu dişlerden destek alınarak kayıp dişlerin yerine konulması için yapılan sabit protezlere ise köprü denir. Kron-köprü  hastanın kendisinin çıkaramadığı  dişe yapıştırılan protezlerdir. Protezlerin yapımında diş yüzeyinden bir miktar madde kaldırılarak dişin küçültülmesi/ kesimi adı verilen işlem gerçekleştirilir. Ağızdan ölçü alınarak laboratuar ortamında metal destekli porselen kuron köprü protezleri yapılır.

Total Protezler:

Tüm dişlerin eksik olduğu ağızlara uygulanır.Ağızdaki tüm dişlerin kaybedilmesi sonucunda ağza yapılan takılıp çıkarılabilen protezlerdir. Biyouyumlu akriliklerden bir yapı üzerine yine akrilik veya porselenden yapılmış dişler kullanılarak hazırlanır. Tam damak protezleri olarak da isimlendirilebilir.

Parsiyel Protezler

Kısmen dişsiz yani dişlerin bir kısmının kaybedilip bir kısmının ağızda olduğu ağızlara uygulanır. Dişler üzerine gelen tırnak ve kancalarla tutuculuk sağlanır. Hastaların isteğine bağlı olarak çıkarılıp takılabilen protezlerdir.

Protezler nekadar sürede değiştirilmelidir?

Protezlerin normal koşullarda 5 yılda bir kontrolü gerekir diye söylenirse de bu süre her hasta için kesin değildir. Protezlerin hayat boyu kullanılamamasının sebebi canlı dokularda olan değişikliklerdir. Sabit protezler kenarlarının dişeti ile uyumunun bozulması, porselenlerinde çatlama veya kırılmalar yada protez altındaki dişlerde meydana gelen ağrı gibi sebepler nedeniyle değişiklik gerekebilir. Hareketli protezlerin ise dokularla olan uyumunun  bozulması sonucu protezler bollaşır, düşmeye başlar, yemek zorlaşır. Bu durum da canlı dokularda olan değişiklikler sonucudur. Ayrıca kancaların tutunduğu dişlerde çürümeler kırılmalar meydana gelebilir.

KRON-KÖPRÜ PROTEZ TAKILMASINDAN SONRA YAPILMASI GEREKENLER

• Dişler kesildikten sonra köprü protezleri takılıncaya kadar ve takıldıktan sonra bir süre ağrı olabilir. Bu süre diş yeni durumuna adapte olana kadar devam edecektir.
• Dişte oluşan ağrı, ağrı kesici bir ilaçla kontrol altına alınabilir.
• Daimi protez ağza yapıştırılana kadar hastanın çiğneme ve estetik fonksiyonunu yerine getirmesini sağlamak için geçiçi kuron/köprüler kullanılır.
• Kesilen dişlerde ağrı kesici kullanımına rağmen geçmeyen ağrı durumunda hasta hekimine danışmalıdır. Kanal tedavisi ihtiyacı doğabilir.
• 3. İlk günler ağızda büyükmüş hissi oluşabilir. Protezlere alışmakta zorlanılabilir. Etkin çiğneme yapılamayabilir. Bu sürede sabırlı olunmalıdır.
• Protezlerin kırılmasını ve zarar görmesini önlemek için sert yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
• Protezlerin temizliği uzun ömürlü olması için önemlidir. Her yemekten sonra doğal dişlerle beraber fırçalanmalı, günde en az bir kere diş ipi ve arayüz fırçası kullanılarak diş ve köprü protez altında ve arasında kalan artıklar temizlenmelidir.
• Zaman içinde değişen dokulara bağlı olarak protezin uyumu bozulur ve kullanımı güçleşir. Bu süre ortalama 5 yıldır.

  TOTAL-PARSİYEL PROTEZ TAKILMASINDAN SONRA YAPILMASI GEREKENLER
  

  Protezlere alışmak uzun sürebilir. Yeni protez ağızda yabancı ve büyük gibi hissedilebilir..
  

• Özellikle uzun süre dişsizliğe alışmış ve ilk kez protez kullanacak kişilerde alışma süresi daha da uzun olabilir.Protezlerde oynamalar olabilir. Bu özellikle alt çenede daha sık görülür. Alt proteze  alışmak daha zor ve daha çok zaman alır.
• Protez mide bulantısına sebep olabilir. Bu durum bir süre sonra geçecektir. 
• 4.. İlk zamanlar tükürük bezlerinin uyarılmasına bağlı olarak tükürük akışında artış olabilir.
• Dil hareketleri kısıtlandığı için bazı harfler rahat söylenemeyebilir, konuşma bozuklukları olabilir.Bu zamanla düzelecektir. Yüksek sesle kitap okunmalı, yanlış telaffuz edilen kelimeler tekrarlanmalıdır.
• Çiğneme güçlüğü çekilebilir. Etkili çiğneme yaklaşık olarak 6-8 haftayı bulabilir.
• Ağız ile oldukça uyumlu protezler bile ilk günler vuruk yapabilir. Buna bağlı olarak ağrılar oluşabilir. Protez takıldıktan sonraki ilk 24 saat içinde bu durum kendini gösterir. Hastalar kontrol randevusuna giderek vuruk olan yerleri hekimine bildirmelidir. Hekiminizin kontrolü dışında protezde kesinlikle aşındırma, ilave, tamir gibi işlemler yaptırmamalıdır.Vuruklar alındıktan sonra ve şikayetler geçtikten sonra protez geceleri çıkarılmalıdır. Bu ağız içi dokuların dinlenmesi için çok önemlidir.
• Protez fırçası ile temizleyip çıkarılan protezler mutlaka su dolu bir kap içinde ve protez temizleyici tabletler kullanarak muhafaza edilmelidir. Bu tablet ve solüsyonlar üretici firmanın talimatına göre kullanılabilir.
• Yapıştırıcı krem veya tozlar proteze alışma sürecinde yeni protezlerde kullanılabilir. Uzun süre kullanımlarda ağızda mantar enfeksiyonu gibi bir takım istenmeyen durumlar görülebilir.
• Protezin ve yapay dişlerin renkler çay, kahve vb renklendirici ajanları yoğun ve sık kullanıma bağlı olarak zamanla  değişebilir.
• Z amanla içinde değişen dokulara  bağlı  olarak protezin uyumu bozulur ve kullanımı güçleşir. Bu süre ortalama beş yıldır.

TOTAL-PARSİYEL PROTEZLERİN TEMİZLİĞİ

Plak, yiyecek artığı ve tartar oluşumunun önüne geçebilmek için protezlerinizin günlük temizlik ve bakımı, gece uyurken takılmaması önemlidir. Protez altındaki dokunun sağlığı ve mantar enfeksiyonların önüne geçilmesi için düzenli temizliği şarttır.  Protez temizliği için yemeklerden sonra, yatmadan önce protez fırçalarıyla yemek artıkları uzaklaştırılır ve su ile yıkanır. Fırçalama işleminde protez yüzeyine zarar vereceği için aşındırıcı tozlar kullanılmamalıdır. Fırçalama işleminde özel protez fırçaları kullanılır. Günlük fırçalamayla birlikte özel efervesan protez temizleme tabletleri kullanılarak hijyen bakımı da yapılmalıdır. Tüm bu bakıma rağmen uzun zaman zarfında protez içine işleyen lekeler ve tartarlar ancak diş doktorunuz tarafından ultrasonik araçlarla temizlenebilir ve protezinizin cilası yenilenmesi gerekebilir.